Khi nhắc đến bức tranh kinh tế của Anh, chỉ số FTSE 100 luôn là một trong những “tấm gương” phản chiếu rõ nét nhất. Nhưng liệu bạn đã hiểu rõ chỉ số FTSE 100 là gì và tại sao nó lại được giới đầu tư toàn cầu quan tâm? Hãy cùng khám phá cách chỉ số này vận hành, ý nghĩa của nó và những cơ hội đầu tư mà nó mang lại trong bài viết sau đây.
Chỉ số FTSE 100 là gì?
FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange 100 Index) bao gồm các cổ phiếu bluechip của 100 công ty có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSE). Các công ty trong chỉ số này hoạt động ở nhiều ngành khác nhau, bao gồm tài chính, năng lượng, công nghệ và bán lẻ.
FTSE 100 thường được coi là thước đo sức khỏe kinh tế của Anh và cũng là chỉ số được các nhà đầu tư quốc tế theo dõi sát sao. Giá trị của chỉ số này thay đổi dựa trên giá cổ phiếu của các công ty thành phần, phản ánh tâm lý thị trường và các yếu tố kinh tế toàn cầu.
Đặc điểm của chỉ số FTSE 100
Chỉ số FTSE 100 là một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng nhất ở Vương quốc Anh. Chỉ số này có các đặc điểm chính như sau:
- Trọng số của mỗi công ty trong chỉ số được xác định bởi vốn hóa thị trường tương đối của nó. Công ty có vốn hóa thị trường lớn hơn ví dụ như Barclays, Unilever,… sẽ có ảnh hưởng lớn hơn đến chỉ số và thị trường chung.
- Chỉ số FTSE 100 được tính toán và cập nhật liên tục dựa trên giá cổ phiếu hiện tại của các công ty thành viên. Trong giờ giao dịch, chỉ số được điều chỉnh gần như tức thì, thường mỗi 15 giây hoặc nhanh hơn, đảm bảo phản ánh chính xác mọi biến động giá cổ phiếu.
- Chỉ số FTSE 100 sẽ được xem xét và điều chỉnh mỗi quý. Các công ty có thể bị loại khỏi hoặc thêm vào chỉ số dựa trên thay đổi về vốn hóa thị trường.
- Các công ty trong FTSE 100 hoạt động trên nhiều lĩnh vực gồm tài chính, năng lượng, tiêu dùng, công nghệ… từ nhiều quốc gia khác nhau như Ireland, Anh, Thụy Sĩ,…
- Các công ty trong FTSE 100 thường có tính thanh khoản cao, nghĩa là dễ dàng mua bán cổ phiếu của chúng.
- Chỉ số FTSE 100 có thể chịu tác động từ kinh tế toàn cầu: Do có sự góp mặt của các công ty đa quốc gia, FTSE 100 có thể bị ảnh hưởng mạnh bởi những biến động kinh tế toàn cầu, chính sách tiền tệ, tỷ giá hối đoái và giá hàng hóa quốc tế.
- Là thước đo phản ánh một phần tâm lý thị trường: Khi nhà đầu tư lạc quan về nền kinh tế, chỉ số FTSE 100 có xu hướng tăng. Ngược lại, khi có sự bất ổn hoặc lo ngại, chỉ số có thể giảm, phản ánh sự thay đổi trong niềm tin của nhà đầu tư.
Cách tính chỉ số FTSE 100
Chỉ số FTSE 100 được tính toán bằng cách sử dụng phương pháp giá trị vốn hóa thị trường, có trọng số theo tỷ lệ vốn hóa thị trường của mỗi công ty trong chỉ số. Công thức như sau:
FTSE 100 Index = (Tổng giá trị vốn hóa thị trường của các công ty trong chỉ số / Giá trị cơ sở) × 100
Trong đó:
- Tổng giá trị vốn hóa thị trường: Là tổng giá trị của tất cả cổ phiếu đang lưu hành của các công ty.
Công thức: Giá cổ phiếu × Số lượng cổ phiếu lưu hành
- Giá trị cơ sở (Base Value): Giá trị được thiết lập tại thời điểm chỉ số được khởi tạo, nhằm mục đích chuẩn hóa.
Ví dụ: Giả sử chỉ số FTSE 100 gồm 3 công ty:
Công ty A:
- Giá cổ phiếu: 5 GBP
- Số lượng cổ phiếu lưu hành: 1.000 triệu
- Vốn hóa thị trường: 5 x 1.000 = 5.000 GBP
Công ty B:
- Giá cổ phiếu: 10 GBP
- Số lượng cổ phiếu lưu hành: 500 triệu
- Vốn hóa thị trường: 10 x 500 = 5.000 GBP
Công ty C:
- Giá cổ phiếu: 2 GBP
- Số lượng cổ phiếu lưu hành: 2.500 triệu
- Vốn hóa thị trường: 2 x 2.500 = 5.000 GBP
=> Tổng vốn hóa thị trường: 5.000 + 5.000 + 5.000 = 15.000 GBP
Giả sử giá trị cơ sở là 1.500, chỉ số FTSE 100 được tính như sau:
FTSE 100 Index = (Tổng vốn hóa thị trường / Giá trị cơ sở) x 100
=> FTSE 100 Index = (15.000 / 1.500) x 100 = 1.000 điểm
Ý nghĩa của chỉ số FTSE 100
Chỉ số FTSE 100 là thước đo quan trọng phản ánh sức khỏe của thị trường chứng khoán Anh, đặc biệt là hiệu suất của 100 công ty lớn nhất niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán London. Sự biến động của chỉ số này không chỉ thể hiện tình hình kinh tế trong nước mà còn chịu ảnh hưởng từ các yếu tố toàn cầu, do nhiều công ty thành viên hoạt động quốc tế.
Bên cạnh đó, FTSE 100 được sử dụng như một công cụ tham chiếu phổ biến trong đầu tư, giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu suất danh mục hoặc xây dựng các quỹ đầu tư theo chỉ số. Với thành phần đại diện cho nhiều ngành công nghiệp chủ chốt, chỉ số này cung cấp cái nhìn toàn diện về các lĩnh vực trụ cột của nền kinh tế Anh.
Cuối cùng, FTSE 100 còn là một chỉ báo tâm lý quan trọng của thị trường. Các nhà đầu tư và chuyên gia kinh tế thường dựa vào sự biến động của chỉ số này để dự đoán xu hướng kinh tế và tài chính trong ngắn hạn lẫn dài hạn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số FTSE 100
Yếu tố kinh tế vĩ mô
Chỉ số FTSE 100 chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô. Tăng trưởng GDP, tỷ lệ thất nghiệp và mức tiêu dùng là những chỉ số quan trọng tác động đến niềm tin của nhà đầu tư và giá cổ phiếu.
Lãi suất cũng đóng vai trò quan trọng: lãi suất tăng thường làm giảm sức hấp dẫn của cổ phiếu, trong khi lãi suất thấp lại khuyến khích đầu tư vào thị trường chứng khoán. Ngoài ra, lạm phát ổn định có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty nhưng lạm phát cao lại làm giảm lợi nhuận thực tế, ảnh hưởng tiêu cực đến chỉ số.
Biến động tiền tệ
Biến động tiền tệ, đặc biệt là giá trị đồng bảng Anh cũng tác động lớn đến FTSE 100. Do nhiều công ty trong chỉ số này có hoạt động quốc tế, sự thay đổi tỷ giá hối đoái ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và lợi nhuận khi chuyển đổi từ ngoại tệ. Nếu đồng bảng Anh giảm giá, các công ty xuất khẩu có thể được hưởng lợi, trong khi các công ty nhập khẩu gặp khó khăn hơn.
Tình hình chính trị và địa chính trị
Tình hình chính trị và địa chính trị là một yếu tố khác cần cân nhắc. Các chính sách trong nước như thuế, quy định doanh nghiệp và chi tiêu công có thể thay đổi môi trường kinh doanh. Đồng thời, những sự kiện quốc tế như xung đột địa chính trị hoặc trừng phạt kinh tế toàn cầu làm tăng sự bất ổn và gây áp lực lên thị trường.
Giá hàng hóa toàn cầu
Giá hàng hóa toàn cầu cũng ảnh hưởng lớn đến chỉ số này, bởi nhiều công ty trong FTSE 100 thuộc các ngành năng lượng và khai thác mỏ. Sự biến động của giá dầu, khí đốt, hoặc kim loại quý thường kéo theo sự thay đổi trong giá trị cổ phiếu của các công ty này, qua đó tác động đến chỉ số chung.
Đầu tư vào chỉ số FTSE 100 như thế nào?
Đầu tư qua quỹ ETF (Exchange-Traded Fund)
Quỹ ETF là một trong những cách đơn giản và phổ biến nhất để đầu tư vào FTSE 100. Đây là các quỹ được thiết kế để mô phỏng hiệu suất của chỉ số FTSE 100 bằng cách sở hữu toàn bộ hoặc hầu hết các cổ phiếu trong chỉ số. Khi bạn mua chứng chỉ quỹ ETF, bạn đang đầu tư vào tất cả các công ty lớn nhất của Anh Quốc chỉ thông qua một giao dịch.
Ưu điểm của ETF là chi phí quản lý thấp, dễ dàng giao dịch qua các sàn chứng khoán, và thanh khoản cao vì có thể mua bán ngay trong ngày. Tuy nhiên, nhược điểm là hiệu suất đầu tư phụ thuộc hoàn toàn vào sự tăng giảm của chỉ số FTSE 100 và ít khả năng tùy chỉnh danh mục.
Ví dụ một số quỹ ETF phổ biến như iShares FTSE 100 ETF và Vanguard FTSE 100 UCITS ETF.
Đầu tư qua Hợp đồng chênh lệch (CFD)
CFD là một công cụ phái sinh phù hợp với các nhà đầu tư muốn đầu cơ vào sự biến động giá của FTSE 100. Với CFD, bạn không sở hữu cổ phiếu thực tế, mà chỉ dự đoán sự thay đổi giá của chỉ số.
CFD đặc biệt hấp dẫn nhờ vào khả năng sử dụng đòn bẩy, cho phép bạn giao dịch một số tiền lớn hơn vốn thực tế. Tuy nhiên, đòn bẩy cũng làm tăng rủi ro, khiến bạn có thể mất toàn bộ vốn nếu thị trường đi ngược dự đoán. Phương pháp này chỉ nên được sử dụng bởi những nhà đầu tư có kinh nghiệm và hiểu rõ về rủi ro.
Mua cổ phiếu của các công ty trong FTSE 100
Một cách khác để tiếp cận FTSE 100 là mua trực tiếp cổ phiếu của các công ty trong chỉ số này. Điều này giúp bạn sở hữu cổ phần thực sự trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Anh Quốc như HSBC, BP, Unilever hoặc AstraZeneca.
Ưu điểm của phương pháp này là bạn có thể lựa chọn các công ty mà bạn tin tưởng và có khả năng tăng trưởng tốt. Ngoài ra, một số công ty trong FTSE 100 còn trả cổ tức, mang lại thu nhập thụ động cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhược điểm là cần có kiến thức phân tích tài chính để chọn cổ phiếu phù hợp và danh mục đầu tư có thể bị phân tán hơn so với quỹ ETF.
Đầu tư vào Quỹ Tương Hỗ (Mutual Funds) theo FTSE 100
Mutual Funds là một lựa chọn khác để đầu tư vào FTSE 100. Các quỹ này được quản lý chuyên nghiệp và tập trung vào việc đầu tư vào các công ty trong chỉ số FTSE 100. So với ETF, quỹ tương hỗ thường có quản lý chủ động hơn, giúp nhà đầu tư tiếp cận các chiến lược đầu tư chuyên sâu.
Ưu điểm của Mutual Funds là có sự quản lý chuyên nghiệp, giúp giảm bớt gánh nặng phân tích và theo dõi thị trường. Tuy nhiên, nhược điểm là phí quản lý thường cao hơn so với ETF và quỹ không được giao dịch linh hoạt như ETF trên sàn chứng khoán.
Các giai đoạn biến động lớn của chỉ số FTSE 100
Khủng hoảng tài chính toàn cầu (2007 – 2009)
Sự sụp đổ của Lehman Brothers kéo theo khủng hoảng tài chính, khiến FTSE 100 lao dốc mạnh do bất ổn kinh tế, sụt giảm tiêu dùng và đầu tư, các ngân hàng và công ty bất động sản bị ảnh hưởng nặng nề.
Đại dịch COVID-19 (2020)
Tháng 3/2020, đại dịch COVID-19 gây ra cú sốc lớn cho FTSE 100, đặc biệt tác động mạnh đến ngành du lịch, hàng không và giải trí. Tuy nhiên, các gói kích thích kinh tế và sự phục hồi dần của nền kinh tế đã giúp thị trường hồi phục một phần.
Brexit (2016 – hiện tại)
Cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 quyết định Anh rời EU đã gây ra cú sốc cho FTSE 100, tạo ra biến động kéo dài do các cuộc đàm phán và hậu quả kinh tế. Một số doanh nghiệp dịch chuyển hoạt động ra khỏi Anh, trong khi nhiều ngành gặp thách thức trước những thay đổi về thương mại.
Nhìn chung, Chỉ số FTSE 100 không chỉ phản ánh sức khỏe kinh tế của Vương quốc Anh mà còn là biểu tượng của sự kết nối với thị trường toàn cầu. Đại diện cho các công ty lớn thuộc nhiều ngành công nghiệp, chỉ số này cung cấp góc nhìn toàn diện về nền kinh tế và xu hướng tài chính. Đối với nhà đầu tư, hiểu rõ FTSE 100 không chỉ giúp tận dụng cơ hội mà còn tạo nền tảng vững chắc để quản trị rủi ro và xây dựng chiến lược dài hạn hiệu quả.
Đừng quên theo dõi kênh Chungkhoan.com.vn để tiếp tục cập nhật những thông tin bổ ích về đầu tư và tài chính!